Lễ Giỗ tổ Hùng Vương hay Lễ hội Đền Hùng là một lễ hội lớn trong năm, nhằm tưởng nhớ và tỏ lòng biết ơn đến các vua Hùng, những vị vua đầu tiên của dân tộc.
Vậy nguồn gốc, ý nghĩa và nghi thức trong ngày Lễ giỗ tổ Hùng Vương là gì? Bài viết dưới đây sẽ mang đến cho bạn những thông tin hữu ích về một trong những ngày lễ lớn trong năm này.
Nguồn gốc của lễ Giỗ tổ Hùng Vương
Lễ giỗ Tổ Hùng Vương là một ngày lễ lớn trong năm. Đây là ngày hội truyền thống của dân tộc ta nhằm tưởng nhớ công lao dựng nước của vua Hùng. Nghi lễ được tổ chức vào mùng 10 tháng 3 m lịch hàng năm tại Đền Hùng, Việt Trì, Phú Thọ. Trước ngày này, nhiều hoạt động văn hoá dân gian đã diễn ra và kết thúc bằng Lễ rước kiệu và dâng hương tại Đền Thượng vào đúng ngày 10 tháng 3 âm lịch.
Tuy nhiên nguồn gốc của lễ Giỗ tổ Hùng Vương như thế nào? Theo truyền thuyết dân gian, Lạc Long Quân và Âu Cơ được xem là Thủy Tổ người Việt. Họ là cha mẹ của các Vua Hùng. Bởi vậy Lễ hội Đền Hùng còn gọi là Giỗ Tổ Hùng Vương, từ lâu đã có vị thế đặc biệt trong tâm thức của người Việt. Với mục đích ghi nhớ công ơn khai thiên, lập địa của các Vua Hùng, vua Lê Thánh Tông năm 1470 và đời vua Lê Kính Tông năm 1601 sao chép đóng dấu kiềm để tại Đền Hùng, chọn ngày 11 và 12 tháng 3 âm lịch làm ngày giỗ Tổ Hùng Vương. Tiếp đó, năm Khải Định thứ 2 thời nhà Nguyễn chính thức chọn ngày 10 tháng 3 Âm lịch làm ngày giỗ Tổ Hùng Vương. Nhân dân toàn quốc ghi nhớ ngày này để lễ bái, tưởng nhớ công lao của Đấng Thánh Tổ xưa.
Ngày giỗ tổ Hùng Vương đã được các triều đại phong kiến công nhận là một trong những ngày quốc lễ của Việt Nam. Thậm chí, Đinh Bộ Lĩnh còn chọn ngày ngày này để lên ngôi Hoàng đế. Từ thời xưa, các triều đại phong kiến Việt Nam đều giao thẳng cho dân sở tại quản lý, trông nom, sửa chữa, cúng bái, làm Giỗ Tổ vào ngày 10 tháng 3 âm lịch tại đền; đổi lại họ được triều đình miễn cho những khoản thuế ruộng, sưu dịch, sung vào lính.
Ngày nay, UNESCO công nhận Lễ giỗ tổ Hùng Vương là một Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại vào ngày 6/12/2012. Ngày lễ này không chỉ thể hiện truyền thống uống nước nhớ nguồn của dân tộc ta mà còn là niềm tự hào của người Việt trước bạn bè quốc tế. Hiện đã có đến 1.417 đền thờ Vua Hùng trên cả nước.
Nghị định 82/2001/NĐ-CP thông báo về lễ Giỗ tổ Hùng Vương
Ngày 06/11/2001, chính phủ Việt Nam ban hành Nghị định số 82/2001/NĐ-CP thông báo về lễ Giỗ tổ Hùng Vương, trong đó quy định rõ ràng và cụ thể về quy mô tổ chức Lễ Giỗ Tổ Hùng Vương như sau:
“Năm chẵn” là số năm kỷ niệm có chữ số cuối cùng là “0”. Bộ Văn hoá – Thông tin và Ủy ban Nhân dân tỉnh Phú Thọ tổ chức Lễ hội giỗ tổ Hùng Vương; mời đại diện lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quốc hội, Chính phủ, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể dự Lễ dâng hương.
“Năm tròn” là số năm kỷ niệm có chữ số cuối cùng là “5”; Ủy ban Nhân dân tỉnh Phú Thọ tổ chức lễ hội; mời đại diện lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quốc hội, Chính phủ, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể dự Lễ dâng hương.
“Năm lẻ” là số năm kỷ niệm có các chữ số cuối cùng còn lại trừ 2 trường hợp kể trên. Ủy ban Nhân dân tỉnh Phú Thọ tổ chức lễ hội; mời lãnh đạo Bộ Văn hoá – Thông tin dự lễ dâng hương đồng thời tổ chức các hoạt động trong lễ hội.
Ý nghĩa của ngày Giỗ tổ Hùng Vương
Dân gian có câu “Dù ai đi ngược về xuôi, nhớ ngày Giỗ tổ mùng 10 tháng 3”. Có thể nói rằng, Lễ giỗ Tổ Hùng Vương hàng năm là ngày hội chung của người dân Việt Nam, là ngày toàn dân hướng về với cội nguồn và cùng nhau tưởng nhớ đến công lao dựng nước và giữ nước của các vị vua Hùng. Trong điều kiện cho phép, đúng vào ngày này, toàn dân sẽ tham gia vào các hoạt động văn hóa thể hiện lòng biết ơn các Vua Hùng.
Các chuyên gia của UNESCO đánh giá rằng “Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương” đã đáp ứng được tiêu chí “di sản có giá trị nổi bật mang tính toàn cầu, khích lệ ý thức chung của mọi dân tộc trong việc thúc đẩy giá trị đó”. Đây được coi là tiêu chí quan trọng nhất trong 5 tiêu chí.
Lễ Giỗ Tổ Hùng Vương còn là dịp để chúng ta giáo dục con trẻ về truyền thống “Uống nước nhớ nguồn”, giúp Việt Nam quảng bá Di sản văn hóa giá trị, độc đáo ra thế giới. Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại cũng đã từng nói về ý nghĩa của Lễ giỗ tổ Hùng Vương rằng: “Các Vua Hùng đã có công dựng nước – Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước”.
Lễ giỗ tổ Hùng Vương được nghỉ bao nhiêu ngày?
Năm nay, giỗ tổ Hùng Vương rơi vào thứ Tư ngày 21/04/2021 Dương lịch. Vào ngày này, người lao động sẽ được nghỉ làm và hưởng nguyên lương. Tuy nhiên, nếu như trường hợp cấp bách phải đi làm để xử lý công việc thì sẽ được coi là làm thêm giờ và được tính lương làm thêm giờ theo Bộ luật Lao Động (sửa đổi) năm 2019. Cụ thể, theo điểm c khoản 1 Điều 98 BLLĐ năm 2019: Vào ngày nghỉ lễ, tết, ngày nghỉ có hưởng lương, ít nhất bằng 300% chưa kể tiền lương ngày lễ, tết, ngày nghỉ có hưởng lương đối với người lao động hưởng lương ngày. Tức là, nếu đi làm ngày Giỗ Tổ Hùng Vương, người lao động sẽ được nhận tổng cộng 400% lương.
Đặc biệt, căn cứ khoản 3 Điều 98 BLLĐ năm 2019 nếu làm việc vào ban đêm của ngày lễ này, người lao động nhận thêm lương làm việc vào ban đêm và lương làm thêm giờ của công việc bình thường, đồng thời được hưởng thêm 20% tiền lương của công việc làm vào ban ngày của ngày làm việc đó. Như vậy, nếu người lao động làm việc vào ban đêm được hưởng ít nhất 490% lương của ngày làm việc bình thường.
Tóm lại, Lễ giỗ tổ Hùng Vương năm nay được nghỉ 1 ngày vào thứ Tư ngày 21/04/2021 Dương lịch mà không được nghỉ bù, hoán đổi ngày nghỉ hay nghỉ kèm ngày nghỉ cuối tuần.
Bài văn khấn lễ Giỗ tổ Hùng Vương
Văn khấn tại nhà
Theo các chuyên gia văn hoá, bạn hoàn toàn có thể thực hiện việc cúng giỗ Tổ Hùng Vương ngay tại nhà riêng. Đây được coi là phong tục mỗi gia đình nên gìn giữ và bảo tồn. Theo đó, những lễ vật dâng lên các vua Hùng trong ngày này có thể là: thịt gà, xôi, bánh chưng, bánh giầy. Tuy nhiên, bạn không nhất thiết phải làm thật nhiều món ăn để cúng, miễn là thể hiện lòng thành, nhớ về nguồn cội. Văn khấn giỗ Tổ Hùng Vương tại nhà như sau:
Nam mô a di đà Phật! ( 3 lần )
Kính lạy chín phương trời đất, Mười phương chư Phật, Thánh hiền. Lạy các Vua Hùng linh thiêng, Gây dựng đất này Tiên tổ.
Con tên là…… địa chỉ…………… Nhân ngày Giỗ tổ con xin gửi đến đấng bề trên chút hương hoa lễ phẩm thể hiện lòng thành của gia đình con đến các Vua Hùng và các bậc tổ tiên.
Kính xin độ trì phù hộ. Mọi chuyện tốt lành bình an.
Bách bệnh giảm trừ tiêu tan. Điều lành mang đến vẹn toàn.
Điều dữ mang đi, yên ổn. Đi đến nơi, về đến chốn, Tai qua nạn khỏi tháng ngày.
Cầu được ước thấy, gặp may, Mọi điều hanh thông, thuận lợi.
Con cái học hành tấn tới. Ngoan ngoãn nghe lời mẹ cha.
Thi đỗ lớp gần, trường xa. Mát mặt gia đình làng nước.
Tình duyên gặp người kiếp trước, Ý trung nhân… xứng muôn phần. Tình xa duyên thắm như gần, Suốt đời yêu thương nhất mực.
Đi làm… thăng quan tiến chức. Buôn bán một vốn bốn lời. Hạnh phúc thanh thản một đời, Nam mô a di đà Phật!
Kính lạy cao xanh Trời đất. Lạy các Vua Hùng linh thiêng. Đức Thánh Trần cõi người hiền, Muôn đời độ trì phù hộ!
Nam mô a di đà Phật! ( cúi lạy 3 cái )
Văn khấn đền Vua Hùng
Thông thường, ngày 10 tháng 3 âm lịch hằng năm, người dân từ khắp nơi lại tề tựu đông đủ về Đền Hùng thuộc thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ dâng hương và tham gia lễ hội. Tuy nhiên, trước khi tìm hiểu về văn khấn đền Vua Hùng thì bạn nên chuẩn bị mâm cỗ cúng đầy đủ bao gồm:
– 18 chiếc bánh dày (với ý nghĩa dâng lên 18 đời Vua Hùng). Bánh dày hình tròn, tượng trưng cho Trời, thường không có nhân.
– 18 chiếc bánh chưng (dâng lên 18 đời Vua Hùng). Bánh chưng hình vuông, tượng trưng cho Đất, bên trong có nhân mặn.
– Ngoài ra, bạn còn cần chuẩn bị hương hoa, nước, trầu, cau, rượu và ngũ quả
Bên cạnh đó thì lễ vật dâng cúng hầu hết trong các buổi tế lễ Hùng Vương ở các địa phương gần như giống nhau đều bao gồm: Xôi, oản, hoa quả, rượu, hương, gạo muối, bánh chưng bánh dày, gà luộc (gà trống thiến), thịt lợn (lợn đen).
Sau khi chuẩn bị đầy đủ lễ vật, thì bạn cần “nằm lòng” văn khấn đền Vua Hùng như sau:
Nam mô a di đà Phật! (3 lần)
Kính lạy chín phương Trời, mười phương chư Phật, Thánh hiền.
Lạy các Vua Hùng linh thiêng, Gây dựng đất này Tiên tổ.
Con tên là……………..địa chỉ……………..
Nhân ngày Giỗ tổ con xin gửi đến đấng bề trên chút hương hoa lễ phẩm thể hiện lòng thành của gia đình con đến các Vua Hùng và các bậc tổ tiên.
Kính xin độ trì phù hộ,
Mọi chuyện tốt lành bình an.
Bách bệnh giảm trừ tiêu tan,
Điều lành mang đến vẹn toàn. Điều dữ mang đi, yên ổn.
Đi đến nơi, về đến chốn,
Tai qua nạn khỏi tháng ngày
Cầu được ước thấy, gặp may, mọi điều hanh thông, thuận lợi.
Con cái học hành tấn tới, ngoan ngoãn nghe lời mẹ cha, thi đỗ lớp gần, trường xa, mát mặt gia đình làng nước.
Tình duyên gặp người kiếp trước, ý trung nhân xứng muôn phần.
Tình xa duyên thắm như gần, suốt đời yêu thương nhất mực.
Đi làm… thăng quan tiến chức, buôn bán một vốn bốn lời.
Hạnh phúc thanh thản một đời.
Nam mô a di đà Phật!
Kính lạy cao xanh Trời đất, Lạy các Vua Hùng linh thiêng. Đức Thánh Trần cõi người hiền, Muôn đời độ trì phù hộ!
Nam mô a di đà Phật! (3 lần)
Bạn có thể tham khảo thêm về kiến thức phong thủy để nắm thêm những kiến thức trong bố trí thờ cúng cũng như những bài văn khấn trong cúng bái không chỉ riêng lễ cúng gỗ tổ Hùng Vương mà còn nhiều lễ cúng khác nữa
Nên dâng sính lễ gì trong lễ hội Đền Hùng?
Nên dâng sính lễ gì để thể hiện lòng thành kính của mình trong lễ hội Đền Hùng là băn khoăn của rất nhiều người. Theo nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Giáo sư – Tiến sĩ Ngô Đức Thịnh thì việc dâng lễ vào ngày giỗ Tổ Hùng Vương tùy vào điều kiện của mỗi người. Thông thường, hai loại bánh xuất hiện trong ngày giỗ là bánh dày và bánh chưng. Ngoài ra, hương hoa, hoặc làm lễ cúng mặn như xôi – gà, gạo muối, thịt lợn, rượu,….cũng được nhiều người chọn là sính lễ dâng hương.
Tuy nhiên, cho dù là lễ vật gì, thì quan trọng nhất vẫn là cái tâm, sự chân thành của mỗi người. Lễ cúng đầy đủ cần có nội dung: tạ ơn, sám nguyện, cầu nguyện, rồi mới tới lời hứa và cuối cùng là dâng lễ.
Ngoài ra, theo dân gian vào thời nhà Nguyễn, thịt lợn, bò và dê là 3 món trong lễ mâm dâng lên vào ngày giỗ Tổ không thể thiếu. Tuy nhiên, sính lễ dâng hương ngày càng được thay đổi do thói quen và tâm niệm của người dân.
>>>> Tham khảo thêm những nghi thức cúng và bài văn khấn: Lễ cúng rằm tháng Giêng – nguồn gốc, ý nghĩa và mâm cúng đầy đủ
Ý nghĩa mâm cơm Giỗ tổ Hùng Vương
Trải qua bao thế kỷ, mặc dù cách thức bày trí mâm cơm cúng của từng vùng miền có nhiều khác biệt do theo phong tục riêng nhưng ý nghĩa của mâm cơm cúng tổ tiên thì không thay đổi. Mâm cơm Giỗ tổ Hùng Vương bắt buộc có bánh chưng, bánh giầy, cơm tẻ. Món bánh chưng, bánh giầy tượng trưng cho sự sinh sôi nảy nở của muôn loài. Đây là 2 sản vật thời kỳ Hùng Vương. Cơm tẻ là lương thực hằng ngày, do Vua Hùng dạy dân cấy lúa mà ra. Bởi vậy, mâm cỗ có nếp, có tẻ tượng trưng cho việc có âm có dương đầy đủ sẽ sinh sôi. Ngoài ra, bát nước chấm được đặt giữa mâm hình tròn với 4 bát cơm đặt 4 góc mâm, tượng trưng cho trời đất vũ trụ, mà con người dù ở cõi âm hay dương đều có cuộc sống trong đó.
>>>> Tham khảo thêm nghi thức cúng: Lễ cúng Thần Tài Thổ Địa: Bố trí bàn thờ, lễ vật và Lưu ý
Ông Đặng Đình Thuận – Phó Chủ tịch Hội Văn nghệ dân gian tỉnh Phú Thọ, Nhà nghiên cứu Văn hóa dân gian khẳng định: Mâm cơm cúng giỗ tổ Hùng Vương có quy mô vượt lên trên một mâm cơm bình thường, nó thể hiện sự thành kính của người sống với người đã khuất cũng như tri ân với tổ tiên. Tuy nhiên mỗi gia đình sẽ tự sửa soạn mâm cỗ khác nhau phù hợp với điều kiện của riêng từng nhà. Việc dâng lễ nên tùy vào duyên cảnh của mỗi gia đình bởi điều quan trọng nhất vẫn là sự thành tâm, tri ân công đức tổ tiên.
Giỗ tổ Hùng Vương là ngày mà mỗi người dân Việt Nam tỏ lòng biết ơn, cùng nhau hướng đến cội nguồn dân tộc. Bởi vậy, đây là ngày lễ có ý nghĩa hết sức lớn lao và không nên bỏ qua.
>>>> Tham khảo thêm bài viết: Lễ Phật Đản: Nguồn gốc, Nghi thức và Những điều cấm kỵ
KẾT NỐI VỚI CHUYÊN GIA NGUYỄN NGOAN ĐỂ NHẬN NHIỀU GIÁ TRỊ HƠN:
NGUYỄN NGOAN – Chuyên gia phong thủy hàng đầu Việt Nam tiên phong mang đến giải pháp toàn diện về Phong thủy & Quản trị cho cá nhân và Doanh nghiệp. Hãy kết nối với chuyên gia Nguyễn Ngoan để tăng giá trị cả bạn qua kho tri thức sẵn có giá trị triệu đô bên dưới:
☯Website thông tin cá nhân: https://chuyengianguyenngoan.com/
☯Các dịch vụ tư vấn: http://mandala.com.vn
☯Các khóa học Phong Thủy: http://mandala.edu.vn
☯CLB Mandala Phong Thủy: http://mandalaphongthuy.vn
☯Facebook:
https://www.facebook.com/nguyenngoanceo
https://www.facebook.com/mandalaphongthuy
https://www.facebook.com/chuyengianguyenngoan
☯Youtube channel:
https://www.youtube.com/nguyenngoan
https://www.youtube.com/mandalaphongthuy
Nhận ngay Ebook “Giải mã đá & cây Phong Thủy” tại đây: https://tangebook.chuyengianguyenngoan.com/
Công ty TNHH Đào Tạo MANDALA Phong Thủy
Chuyên:
Tư vấn vấn phong thủy ứng dụng trong kinh doanh, xem phong thủy cho doanh nghiệp và gia đạo tư vấn thiết kế kiến trúc nhà ở chuẩn phong thủy.
Thiết kế logo – website chuẩn phong thủy Đặt tên thương hiệu và sản phẩm theo phong thủy xây dựng chiến lược kinh doanh & thương hiệu.
Ứng dụng phong thủy trong tuyển dụng nhân sự đào tạo in-house về phong thủy & quản trị Coaching cho CEO & lãnh đạo theo yêu cầu.
Địa chỉ: Tầng 1, số 74 Nguyễn Khoải, Quận 4, Tp. Hồ Chí Minh
Hotline: 0907 55 05 27
Website: www.mandala.com.vn
Email: nguyenngoanceo@gmail.com
